Diyanet İşleri Başkanlığı imsak vakitleriyle ilgili tartışmalara son vermek amacıyla bir açıklama yayınladı. Yazılı açıklamada şu sözlere yer verildi.

Diyanetİşleri 

Başkanlığı imsak vaktinin belirlenmesi hususunda öteden beri birbirine 

tamamenzıt iki tür eleştiriye muhatap olmaktadır.


Birincisi imsak vaktinden temkini kaldırarak 

insanların oruçlarını riske attığı 

yolundaki eleştiridir. Nitekim 

ülkemizde 

yayınlanan bazı takvimler temkin süresini 

kullanmaya 

devam ettikleri için imsak vaktini Diyanet takviminden 

20 dakika önce 

vermektedirler. Diğeri ise imsak vaktini çok erken belirleyerek 

insanlara fazla oruç tutturduğu 

yolundaki eleştiridir.
Bu tür eleştirileride dikkate alarak Diyanet İşleri 

Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez 

Ramazanın

başlangıcında 

gerçekleştirdiği 

basın toplantısında gerekli beyanatlarda bulunmuş olmasına rağmen bu hususta her hangi bir 

açıklama yapılmamış 

gibi haber 

ve 

değerlendirmelerinsürdürülmesi üzerine aşağıdaki açıklamaların 

yenilenmesine 

ihtiyaç duyulmuştur:
1- İmsak vaktinin 

hesapla belirlenmesi 

yeni bir hadise 

değildir. Namaz vakitlerinin 

hesaplarlabelirlenmeye başladığı Hicri III. Asırdan itibaren imsak vakitleride 

hesapla belirlenmektedir. Müslüman astronomi âlimleri geçmişten 

günümüze imsak vakitlerinin 

hesaplanmasındagenellikle bugün Diyanet İşleriBaşkanlığının imsakin 

hesaplanmasında esas aldığı kriterleri

benimseyerek'Fecri sadık'ı tespit edegelmişlerdir.
2- Geçmiş İslam âlimlerinin 

büyük çoğunluğu, imsakin 

hesaplanmasında Diyanet İşleri

Başkanlığı'nın esas aldığı 18º yi 

benimseyerek 'fecri sadık'ı 

hesaplamışlardır.Bazıları ise daha ihtiyatlı davranmak üzere 19º yi esas almışlardır. 1949 yılında Diyanet İşleri 

Başkanı Ahmet Hamdi Akseki'nin talimatıyla Kandilli Rasathanesinin 

kurucusu Prof. Fatin Gökmen

başkanlığında Kamil Miras, 

İstanbulMüftüsü Ömer Nasuhi Bilmen, Eyyüp Müftüsü İsmail Habib Erzen 

ve Muvaakıt Yusuf Ziya Gökçe'

den oluşan komisyon da imsakin belirlenmesi için 19º yi esasalmıştır. Ancak 

Başkanlığımız 1982 yılında imsak vaktinden temkini kaldırdığısırada İslamın

kolaylaştırma 

ilkesi doğrultusunda 19º 

yerine bilimsel bir kriter olan 18º'yi 

benimsemiştir.
3- 

Günümüzde İslam 

dünyasının neredeyse tamamına 

yakını imsak vaktinin

hesaplanmasındaDiyanet işleri 

Başkanlığının imsakin belirlenmesinde esas aldığı 

ölçüyü

benimsemektedir. Bu itibarla geçmişteki İslam astronomlarının bu meseleyi anlamadığı, İslam

dünyasındaki 

onlarca İslami Astronomi cemiyetinin bu işi bilmediği, 

şimdilerde birilerinin bu işi doğru anlamaya başladığı 

gibi bir 

sonuca götürecek yaklaşımlarla milletimizin zihninde tereddütler uyandırmaya çalışılmasını isabetli bulmuyoruz.
4- Diyanetİşleri 

Başkanlığı, elbette orucun 

başlangıç vakti konusunda fıkıh 

kitaplarımızdayer

alan 

farklı görüşleri bilmektedir. Elbette bunlardan bir kısmının itibara alınamayacak şaz görüşler 

olduğunun da farkındadır. Ancak 

Başkanlık, sorumluluk sahibi bir 

kurum olarak fetvaya esas olan en ihtiyatlı görüşü 

tercih ederekimsak vakitlerini 

hesaplamaktadır. 

Başkanlığın bu

tercihi, vaktin 

ilk sınırınıtespit esasına dayanmaktadır. Bunu da bilimsel bir kriteri esas alarak

gerçekleştirmektedir.
5- Diyanetİşleri 

Başkanlığı, imsakin belirlenmesinde bilimsel bir kriter olarak astronomiktanın

başlangıcı olan 18º'yi esas 

almaktadır. Böyle bilimsel bir kriter 

ölçü alınmadığı takdirde toplum içinde birliğin sağlanması asla mümkün 

değildir. Bu hususta bugün şikâyet edilen 

tablo 

gibi

manzaralar 

ortaya çıkar. Nitekim 

günümüzdeki 

uygulamalarda 

kimi takvimler imsak vaktini Diyanet takviminden yaklaşık 

20 dakika önce başlatırken 

kimileri Diyanet takviminden bir

saatten daha fazla bir süre sonra başlatmaktadır.
6- Dör tmezhebe göre yatsı namazının cevaz vakti, fecri sadığa kadar 

devam eder. Bunagöre yatsı namazının sonu 

ile sabah namazının 

başlangıç vakti arasında mühmelvakit/boşluk (

ilkininvaktinin çıkması, 

ikincinin vaktinin girmesi için birsüre) yoktur. Vaktin biri çıkar, diğeri girer. Buna göre, fecr-i sadık'ınzuhuru 

ile yatsı vakti çıkar, sabah namazı vakti girer 

ve oruç için imsakbaşlar. Bunlar arasında, fıkıh yönünden, az da olsa bir boşluk/mühmel vakityoktur. Buna göre fecri sadık'ın 

ilk oluşmaya başladığı andan sonrayabırakılması, yatsı vaktinin sonu hususunda tereddüt 

ortaya çıkaracaktır.
7- 

Başkanlığımız ibadet vakitlerine ilişkin olarak dile 

getirilen her türlü görüş 

ve düşünceyi ciddiyetle 

takip etmenin bir gereği olarak imsak 

ve yatsı vakitlerinin bilimselgözlem yöntemleriyle belirlenmesi için Ankara 

Üniversitesi Fen 

Fakültesi Astronomi 

ve Uzay Bilimleri

Bölümü 

ile ortakbir gözlem 

projesi yürütmektedir. Şu ana kadarki gözlemler Ankara Bâlâ ilçesindeki 1500 rakımlı Beynam Ormanları; Bolu Gerede İlçesindeki 1900 rakımlı Arkut Dağı 

ile

Türkiye'nin 

güneyinde 

ve 

deniz 

seviyesindeki Mersin ili Anamur ilçesinde yürütülmüştür. Gözlem çalışmalarının 

insan gözüne endeksli aletlerle yapılan kısmında 

sonuca 

ulaşılmıştır. Buna göre; 

Başkanlık takvimlerinde 

hesaplanan imsak vakitleri 

ile fecirde ortalama tan beyazlığının başlama vaktiarasında ise -0.8 +- 3.5 dakika fark görülmüştür. Bu 

sonuç, 

güneşin17.8 

derece ufka yaklaştığı 

zamana 

denk gelmektedir. 

Başkanlık takvimlerinde yatsı vakti için

güneşin 17º ufkun 

altına inişinin, imsak vakti için ise 

güneşin ufka 18ºyaklaşması 

ölçüsününesas kabul edildiği dikkate alındığında 

insan gözüne endeksli aletsel rasatlarla yapılan gözlem

sonuçlarının 

Başkanlık takvimin 

deverilen imsak vakti 

ile örtüştüğü görülmüş 

ve bu 

sonuçlar

Ramazandan önce Diyanet işleri 

Başkanımız tarafından halkımızla 

ve 

basınımızla

paylaşılmıştır.
8- 

Araştırmanın çıplak gözle yapılan rasatlar kısmında, Diyanet İşleri 

Başkanlığı 

görevlilerindenmüteşekkil denek gözlemciler tarafından 28 adet yatsı, 22 adet imsak gözlemiolmak üzere toplan 50 adet görsel gözlem yapılmıştır. Ancak ışık etkisi ve ufuk kirliliği gibi tesirler göz önünde bulundurularak; sağlıklı sonuçlara ulaşılması amacı ile çıplak gözle yapılan gözlemlere bir süre daha ve fakat mümkün mertebe ışık etkisinden olabildiğince uzak daha değişik yerlerde devamedilmesi kararına varılmıştır. Tüm gözlem sonuçları elde edildikten sonra bütünbilgiler kamuoyu ile paylaşılacaktır.
9- Gerek aletsel gözlemlerle ve gerek çıplak gözle yapılan rasatlarla ulaşılan sonuçlarda şu anakadar, günümüzde seslendirilmeye başlayan ve imsakin güneşin 10º ufka yaklaşmasından daha az bir zamana tekabüleden bir vakitte başlatılması yolundaki görüşü destekleyen en ufak bir bulguya rastlanmamıştır. Zaten söz konusu iddia sahiplerinin dile getirdiği görüşleriİslam tarihi boyunca kabul eden hiçbir ciddi ilim insanı olmadığı gibi günümüz İslam dünyasında bu alanda söz sahibi olan hiçbir ilim insanı ve astronom da benimsememektedir.
10- Şer'î vakitlerin belirlenmesi, Diyanetİşleri Başkanlığının en önemli vazifelerinden biridir. Çünkü en başta ibadetlerolmak üzere Müminlerin dini hayatı ile ilgili pek çok husus, şer'î vakitlerleirtibatlıdır. Yatsı namazı vaktinin sonu, sabah namazı vaktinin ve orucunbaşlangıcı olan imsak vaktinin belirlenmesi de bu vazifenin bir parçasıdır. Halkımız, ibadet hayatlarıyla ilgili hususlardabir tereddüt yaşamamalı ve bu hususta Başkanlığımıza güvenmeye devam etmelidir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.